NITROGEN DIABETES: INSULIN LÀ GÌ ?
I.INSULIN LÀ GÌ ?
Insulin là loại hormon được tiết ra từ tế bào β của đảo langerhan trong tuyến tụy. Bị giáng hoá chủ yếu ở gan và thận bởi insulinase. Tuyến tụy của người có khoảng 8mg insulin tương đương 200 UI sinh học.
II.TÁC DỤNG CỦA INSULIN
- Ức chế hủy glycogen (do ức chế phosphorylase).
- Ức chế chuyển acid amin và acid béo thành ketoacid.
- Ức chế chuyển acid amin thành glucose.
- Thúc đẩy tổng hợp glycogen từ glucose do hoạt hoá glucokinase và glycogen Synthetase.
- Tăng tổng hợp triglycerid và lipoprotein tỉ trọng thấp (VLDL).
Insulin giúp chuyển glucose ở gan thành dạng glycogen để dự trữ.
- Làm tăng tổng hợp protid, tăng nhận acid amin vào tế bào. Tăng tổng hợp glycogen, tăng nhận glucose vào tế bào.
- Làm tăng dự trữ triglycerid và làm giảm acid béo tự do trong tuần hoàn theo 3 cơ chế:
- Gây cảm ứng lipoproteinase tuần hoàn nên làm tăng thủy phân triglycerid từ lipoprotein tuần hoàn.
- Este hóa các acid béo từ thủy phân lipoprotein.
- Ức chế trực tiếp lipase trong tế bào nên làm giảm lipolyse của triglycerid dự trữ.
III. VAI TRÒ VÀ CƠ CHẾ
- Insulin gắn vào các receptor ở màng tế bào, làm hoạt hoá các tyrosin kinase trong tế bào (người truyền tin thứ 2) và thúc đẩy quá trình phosphoryl hoá gây ra sự chuyển vị trí của chất vận chuyển glucose về phía màng tế bào để nhập glucose vào trong tế bào (đặc biệt là các tế bào nhạy cảm với insulin: cơ, gan và mỡ).
- Tác dụng hạ glucose máu của insulin xuất hiện nhanh (vài phút sau tiêm tĩnh mạch) và mất tác dụng nhanh bởi insulinase.
- Khi thiếu insulin, tế bào không sử dụng được glucose, glucose huyết tăng, (khi vượt quá ngưỡng đường thận) sẽ gây bài thải đường ra nước tiểu gọi là bệnh đái tháo đường.
- Đái tháo đường chia ra 3 loại sau:
- Do tổn thương tế bào β của đảo tụy. Tụy không bài tiết đủ insulin nên phải điều trị bằng insulin ngoại lai. Gọi là đái tháo đường phụ thuộc vào insulin (thường gặp ở người trẻ, cơ thể gầy).
- Do tổn thương tại receptor. Insulin máu vẫn bình thường hoặc tăng, gọi là bệnh đái tháo đường không phụ thuộc vào insulin, thường gặp ở người trên 40 tuổi, béo phì.
- Nguyên nhân do trong thời kỳ mang thai, nhau thai là cơ quan nuôi và cung cấp oxy cho thai nhi tiết ra các hormon giúp thai nhi phát triển. Một vài hormon đã khiến tuyến tụy trong cơ thể người mẹ khó sản xuất insulin hoặc kém sử dụng insulin hơn. Dẫn đến lượng đường trong máu của người mẹ tăng cao ( trường hợp này chỉ xuất hiện ở người mẹ mang thai trong 3 tháng giữa hoặc 3 tháng cuối thai kỳ).
Vai trò, cơ chế Insulin với cơ thể con người.
IV. TÁC DỤNG PHỤ CỦA INSULIN
- Insulin có các tác dụng phụ điển hình như hạ glucose huyết, gây hiện tượng somogyi, dị ứng insulin, loạn dưỡng mô mỡ, tăng cân.
- Trong đó, hạ glucose huyết là tác dụng phụ thường gặp nhất khi sử dụng insulin tiêm trực tiếp vào cơ thể. Khi lượng insulin thừa thì cũng sẽ gây ức chế sự chuyển hóa glycogen khiến lượng glucose trong máu bị giảm mạnh.
- Hiện tượng somogyi là hiện tượng quá liều insulin, dẫn đến việc hạ glucose huyết và làm phóng thích ra quá nhiều hormone điều hòa ngược làm gây ra hiện tượng tăng glucose huyết phản ứng.
- Các tác dụng phụ khác như dị ứng insulin khá hiếm gặp trong thời điểm hiện tại.
V. CÁC LOẠI THUỐC INSULIN
- Theo hướng dẫn của Bộ Y Tế, đối với người bệnh đái tháo đường type I, thuốc insulin là một liều thuốc quan trọng trong việc điều trị bệnh này.
- Các loại đó là:
-
Insulin tác dụng nhanh và ngắn.
-
insulin tác dụng trung bình.
-
insulin tác dụng chậm và kéo dài.
-
Insulin tác dụng hỗn hợp.
+ Insulin tác dụng nhanh và ngắn: Thường được tiêm trực tiếp dưới da, thuốc sẽ phân ly nhanh chóng thành các monomer và được hấp thu. Sau khoảng 1 giờ thuốc sẽ đạt đỉnh hấp thu. Do tác dụng nhanh của insulin dạng này nên người bệnh cần rất lưu ý về lượng carbohydrate trong bữa ăn.
+ Insulin tác dụng trung bình: Thuốc sẽ có tác dụng kéo dài hơn nhờ sự phối hợp giữa 2 phần insulin zinc hòa tan với protamine zinc insulin. Loại thuốc này sau khi được tiêm dưới da sẽ bắt đầu có tác dụng sau 2 – 4 giờ, đạt đỉnh tác dụng sau 6 – 7 giờ và có thời gian kéo dài khoảng 10 – 20 giờ. Loại thuốc này cần tiêm 2 lần mỗi ngày để đảm bảo hiệu quả.
+ Insulin tác dụng chậm và kéo dài: Thường được dùng vào buổi tối. Loại này cũng có nhiều loại thuốc khác nhau tùy thuộc cho mỗi bệnh nhân.
+ Insulin tác dụng hỗn hợp: Là loại insulin có trộn sẵn 2 loại insulin tác dụng nhanh và tác dùng dài trong cùng một loại hoặc cùng một mũi tiêm. Chính vì thế thuốc sẽ có 2 đỉnh tác dụng, một là tác dụng của insulin nhanh đối với lượng carbohydrate trong bữa ăn và tác dụng của insulin dài để tạo nên nồng độ insulin nền.
Insulin là một liều thuốc quan trọng trong việc điều trị bệnh.
VI.MỘT SỐ LƯU Ý QUAN TRỌNG KHÁC
- Insulin là loại thuốc làm hạ đường huyết mạnh nhất.
- Không có giới hạn liều insulin.
- Insulin chỉ được tiêm dưới da, thường vị trí tiêm là ở bụng, trên cánh tay và đùi.
- Insulin thường được dùng phối hợp với thuốc viên.
- Insulin được sử dụng để truyền tĩnh mạch trong trường hợp cấp cứu hôn mê do nhiễm ceton acid, trong lúc phẫu thuật hay tăng áp lực thẩm thấu máu.
- Có thể dùng điều trị chỉ bằng insulin nếu thiếu insulin nặng.
- Insulin trộn sẵn có thể dùng tiêm 2 lần mỗi ngày vào thời điểm trước bữa sáng và chiều.
- Insulin trộn sẵn loại analog có thể được tiêm 3 lần một ngày.
- Đối với mỗi bệnh nhân có tình trạng bệnh khác nhau thì có thể điều chỉnh liều insulin mỗi 3 – 4 lần/ngày.
* Trên đây, chúng tôi đã cung cấp những thông tin tổng quan nhất về vai trò của insulin đối với người mắc bệnh tiểu đường, để tìm hiểu thêm về bệnh đái tháo đường, chế độ ăn dành cho người đái tháo đường, mời quý vị độc giả đón đọc các bài viết bổ ích trên website https://www.hoangbaopharma.vn
———————
𝐇𝐎𝐀𝐍𝐆 𝐁𝐀𝐎 𝐏𝐇𝐀𝐑𝐌𝐀𝐂𝐄𝐔𝐓𝐈𝐂𝐀𝐋 𝐉𝐎𝐈𝐍𝐓 𝐒𝐓𝐎𝐂𝐊 𝐂𝐎𝐌𝐏𝐀𝐍𝐘
𝐦/ 𝟎𝟑𝟓 𝟐𝟎𝟗 𝟖𝟒𝟔𝟒
YT/ https://www.youtube.com/watch?v=iIzSLpYbdJQ
Giao hàng toàn quốc
